Τελευταία ενημέρωση: 24 Νοε 2025

Κύπρος — Εποπτεία & Επιβολή

Ποιος ελέγχει τι; Τμήμα Φορολογίας του Υπουργείου Οικονομικών για FATCA/CRS, Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (CySEC), άλλες αρμόδιες αρχές για εποπτεία και AML/CFT, και η IRS για το καθεστώς QI — συνοπτική εικόνα των τομέων ελέγχου, πιθανών μέτρων, τυπικών ευρημάτων και κινδύνων κυρώσεων για τα κυπριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

1) Ποιος εποπτεύει τι στην Κύπρο;

2) Πιθανά μέτρα & εποπτικές αντιδράσεις

• Τμήμα Φορολογίας (FATCA/CRS) Θεματικοί και ad hoc έλεγχοι δηλώσεων FATCA/CRS, έγγραφες ερωτήσεις και αιτήματα για πρόσθετα στοιχεία, απαίτηση υποβολής διορθωτικών/καθυστερημένων δηλώσεων, επιβολή διοικητικών προστίμων για μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις AEOI, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων μη υποβολής ή ανακριβούς πληροφόρησης.
• CBC / CySEC / λοιπές εποπτικές αρχές Επιστολές ευρημάτων και εκθέσεις επιτόπιων ελέγχων, απαίτηση για σχέδια συμμόρφωσης και τακτική ενημέρωση προόδου, εντατικοποίηση της εποπτείας, περιορισμοί ή όροι σε άδειες λειτουργίας, καθώς και ουσιαστικά διοικητικά πρόστιμα σε σοβαρές περιπτώσεις.
• Αρχές AML/CFT Εποπτικές επιθεωρήσεις AML/CFT, κατευθυντήριες εντολές βελτίωσης risk assessment και ελέγχων, διοικητικά πρόστιμα για παραβίαση υποχρεώσεων CDD/KYC, STR/CTR ή κυρώσεων, και — σε επαναλαμβανόμενες ή βαριές περιπτώσεις — υψηλά πρόστιμα και δημοσιοποίηση των μέτρων κατά οργανισμών και φυσικών προσώπων.
• IRS (QI/FATCA) Υποχρεώσεις αποκατάστασης (διόρθωση τεκμηρίωσης, επιπλέον παρακράτηση και επαναναφορά), διεύρυνση δείγματος ελέγχου, πρόσθετες απαιτήσεις αναφοράς, καθώς και — εάν οι ουσιώδεις παραβάσεις συνεχίζονται — κίνδυνος καταγγελίας της Συμφωνίας QI ή χαρακτηρισμού ως μη συμμορφούμενου FFI με συνεπακόλουθο 30% παρακράτηση σε ορισμένες πληρωμές αμερικανικής προέλευσης.

3) Τυπικά ευρήματα (ενδεικτικά)

• Κενά σε TIN και τεκμηρίωση: Ελλείποντες ή μη έγκυροι TIN/αριθμοί φορολογικού μητρώου, ελλιπείς ή παρωχημένες δηλώσεις αυτοπιστοποίησης, λογαριασμοί χωρίς πλήρη τεκμηρίωση χωρίς τεκμηριωμένη διαδικασία follow-up, ανεπαρκείς προσπάθειες επικοινωνίας με πελάτες υψηλού κινδύνου ή απρόθυμους (“recalcitrant”).
• Εσφαλμένη ταξινόμηση λογαριασμών και νομικών οντοτήτων: Λανθασμένες διακρίσεις Reporting / Non-Reporting FI, λανθασμένη κατηγοριοποίηση FI vs. NFE (ενεργή/παθητική), λανθασμένος χαρακτηρισμός φορολογικής κατοικίας ή ελέγχοντων προσώπων, ασυνέπειες μεταξύ στοιχείων onboarding/KYC και δεδομένων FATCA/CRS.
• Ασυνέπειες δεδομένων & συστημάτων: Διαφορές ανάμεσα σε core banking, AML/KYC, συστήματα φορολογικών αναφορών και QI τεκμηρίωση, έλλειψη σαφούς data lineage και mapping, περιορισμένοι συμφιλιωτικοί έλεγχοι μεταξύ αρχείων προς Τμήμα Φορολογίας και εσωτερικών βιβλίων.
• Αδυναμίες διακυβέρνησης και εσωτερικού ελέγχου: Μη σαφής ιδιοκτησία (ownership) για FATCA/CRS/QI εντός του οργανισμού, ανεπαρκής οργάνωση τριών γραμμών άμυνας, περιορισμένα MIS για ποσοστά σφαλμάτων και κατάσταση αποκατάστασης, εσωτερικές πολιτικές που δεν έχουν επικαιροποιηθεί με βάση τις τελευταίες οδηγίες Τμήματος Φορολογίας, CBC, CySEC ή IRS.
• Διαδικαστικά & τεχνικά προβλήματα: Σφάλματα schema/business rules στα FATCA/CRS XML αρχεία, καθυστερημένες ή αποτυχημένες υποβολές, ανεπαρκής testing μετά από αλλαγές συστημάτων, υπερβολική εξάρτηση από υπολογιστικά φύλλα χωρίς τεκμηριωμένους ελέγχους ή αποδεικτικά ανασκόπησης.
• Ειδικές ελλείψεις QI: Δείγματα ελέγχου που αποκαλύπτουν υποπαρακράτηση ή λάθος εφαρμογή συμβατικών συντελεστών, ελλιπή ή αντικρουόμενα έντυπα W-8/W-9, ανεπαρκείς “reason-to-know” έλεγχοι σε red flags, καθυστερημένες ή εσφαλμένες δηλώσεις 1042/1042-S, και σχέδια remediation που δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένα για τις πιστοποιήσεις του Responsible Officer.

4) Κίνδυνοι κυρώσεων (σε υψηλό επίπεδο)

• Φορολογικές & δηλωτικές κυρώσεις: Διοικητικά πρόστιμα για μη υποβολή, εκπρόθεσμη ή ανακριβή υποβολή στοιχείων FATCA/CRS, καθώς και ευρύτερες φορολογικές κυρώσεις σε περιπτώσεις παραπλανητικών ή ψευδών δηλώσεων.
• Ρυθμιστικές συνέπειες: Μέτρα από CBC, CySEC ή άλλες αρχές, συμπεριλαμβανομένων χρηματικών προστίμων, περιορισμών σε δραστηριότητες ή νέες άδειες, εντατικοποιημένης εποπτείας και απαιτήσεων για ενισχυμένους ελέγχους μέχρι την πλήρη συμμόρφωση.
• Κυρώσεις AML/CFT: Σημαντικά πρόστιμα για παραβίαση υποχρεώσεων κατά της νομιμοποίησης εσόδων και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, διαταγές συμμόρφωσης, πιθανές απαγορευτικές διατάξεις για φυσικά πρόσωπα, καθώς και δημοσιοποίηση αποφάσεων επιβολής.
• Κίνδυνοι από πλευράς ΗΠΑ (QI/FATCA): Έκθεση σε παρακράτηση 30% σε πληρωμές αμερικανικής προέλευσης εάν ένα ίδρυμα θεωρηθεί μη συμμορφούμενο για σκοπούς FATCA, περιορισμοί ή καταγγελία της Συμφωνίας QI, με σημαντικό αντίκτυπο σε δραστηριότητες με αμερικανικούς τίτλους και πελάτες.
• Φήμη & εμπορικές επιπτώσεις: Δημόσιες ανακοινώσεις εποπτικών αρχών και δημοσιότητα γύρω από υποθέσεις AEOI, AML ή QI μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την εικόνα του ιδρύματος ως προς τη διακυβέρνηση και τους ελέγχους του, με δευτερογενείς επιπτώσεις σε πελατειακές σχέσεις, κόστος χρηματοδότησης και στρατηγική χρήσης της Κύπρου ως κέντρου συναλλαγών.

5) Πρόληψη & αποκατάσταση

6) Σχετικές σελίδες για την Κύπρο

• Σελίδα hub Κύπρου: Φορολογία ΗΠΑ για τράπεζες στην Κύπρο — επισκόπηση
• Ρυθμιστικό πλαίσιο: Νομικές πηγές & αρμοδιότητες αρχών
• Μηχανισμοί αναφοράς: Υποβολή & τεχνικές προδιαγραφές (Τμήμα Φορολογίας)